Sezon na zioła powoli dobiega końca, ale myślę, że omawianie ziół przydatnych w fitoterapii zwierząt i nie tylko dobrze zacząć od królowej naszych łąk i roślinie o szerokim zastosowaniu.

Urtica dioica L. – Pokrzywa zwyczajna – bo o niej dzisiaj mowa – rozpowszechniona praktycznie na całej kuli ziemskiej, jest zapewne znana każdemu, kto choć raz ją dotknął 🙂

Surowiec:

liść (Folium Urticae), ziele (Herba Utricae), korzeń pokrzywy z rozłogami (Radix Urticae), nasiona pokrzywy (Semen Utricae dioicae)

zawiera kwasy organiczne, witaminy (C, A, K, B2, B5, mikro i makroelementy (wapń, chrom, magnez, cynk, kobalt, mangan, fosfor, potas, selen), fitosterole, lignany, polisacharydy, flawonoidy, garbniki, karotenoidy, związki aminowe (m.in. histaminę, acetylocholinę, serotoninę)

Do celów leczniczych zbieramy najczęściej liście (od maja do września).

Ważnym surowcem, który jeszcze jest dostępny do połowy października są nasiona/owoce pokrzywy – Semen/Fructus Urticae – działają one przeciwzapalnie, mają zastosowanie w hamowaniu reakcji autoagresywnych oraz wg niektórych badań zmniejszają stężenie mocznika i kreatyniny we krwi.

Pokrzywa jest nutraceutykiem – ze względu na bogaty zestaw witamin i minerałów może uzupełniać niewielkie niedobory i tym samym mobilizować organizm do odnowy komórkowej oraz wytwarzania niezbędnych w podstawowych procesach metabolicznych enzymów i hormonów ustrojowych.

Zastosowanie u zwierząt:

– owoc pokrzywy – wybitnie przeciwzapalne, pobudzające regenerację tkanek, hamujące reakcje autoimmunologiczne (autoagresję), ale równocześnie immunostymulujące, mają zastosowanie w chorobach nerek u zwierząt

– tonizujące na układ nerwowy; odżywcze (źródło witaminy E, F, prowitaminy A)

– przeciwzakrzepowe; poprawiające krążenie mózgowe i obwodowe; obniżające stężenie trójglicerydów we krwi- stosowane u psów i kotów z zespołem metabolicznym i demencją

– przeciwcukrzycowe (hipoglikemiczne); lipotropowe, hepatoprotekcyjne, ochronne na nerki i mięsień sercowy

– venoprotekcyjne (ochronne na naczynia krwionośne)

– ochronne na siatkówkę i naczyniówkę oka

– przy łagodnym przeroście prostaty (najlepiej działa tu korzeń pokrzywy), działanie moczopędne – stosowanie również u koni

– zapaleniach pęcherza moczowego i dróg moczowych, ciążach urojonych, jak również w łagodnej niewydolności nerek – możliwość kontroli mocznika i kreatyniny

– wypadaniu sierści, łamliwych paznokciach, onychodystrofii, chorobach skórnych

– chorobie wrzodowej żołądka i jelit cienkich- działanie hamujące mikrokrwawienia w przewodzie pokarmowym- uwaga jednak na delikatne działanie pobudzające wydzielanie soku żołądkowego i żółci, pobudzający wpływ na czynność wydzielniczą trzustki

– przy anemii, ogólnym osłabieniu

– działa pobudzająco na wytwarzanie interferonu – hamuje wnikanie wirusów ( w tym onkogennych) do wnętrza komórek – zastosowanie przy wirusie opryszczki

– pobudza przemianę materii i działalność gruczołów wydzielania wewnętrznego

– działanie antyalergiczne (inhibicja COX i 5 – lipooksygenazy)

– doniesienia o potencjalnym użyciu we wspomaganiu leczenia leiszmaniozy

– roślina potencjalnie odtruwająca z rtęci

Interkacje:

leki

– obniżające ciśnienie krwi

– zmniejszające krzepliwość

– diuretyki

– insulina i leki obniżające stężenie glukozy

Sposoby podawania:

– sproszkowany liść, nasiona – dodawane do mokrego posiłku, można również przemycić w samodzielnie zrobionych ciasteczkach

– świeży sok z pokrzywy, najlepiej z jedzeniem lub strzykawką prosto do pyszczka

Wprowadzając pokrzywę do diety swojego zwierzaka należy pamiętać, że nie jest to zioło do ciągłego stosowania, pokrzywę należy podawać naprzemiennie z ziołami działającymi synergistycznie. Ponadto, zawsze każde zioło może okazać się potencjalnym alergenem, więc obserwujemy reakcję zwierzęcia.

Bibliografia:

Ożarowski A., Jaroniewski W.; „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie”

Wynn  S. G., Fougere, B.J.; „Veterinary herbal medicine”

rozanski.li

Bahareh Samakar, Soghra Mehri, Hossein Hosseinzadeh; „A review of the effects of Urtica dioica (nettle) in metabolic syndrome”

Saeed Hajihashemi, Mahboubeh Ahmadi, Ali Chehrei, Fatemeh Ghanbari;” Ameliorative effect of cotreatment with the methanolic leaf extract of Urtica dioica on acute kidney injury induced by gentamicin in rats”

Alireza Badirzadeh, Maryam Heidari-Kharaji, Vahid Fallah-Omrani, Hossein Dabiri, Atefeh Araghi, Alireza Salimi Chirani;„Antileishmanial activity of Urtica dioica extract against zoonotic cutaneous leishmaniasis”

Wafa Siouda, Cherif Abdennour; „Can Urtica dioica supplementation attenuate mercury intoxication in Wistar rats?”

Costantine F. Daher, Karmen G. Baroody, George M. Baroody;„Effect of Urtica dioica extract intake upon blood lipid profile in the rats”

Baris Yilmaz, Ömer Basar, Bora Aktas, Akif Altinbas, Fuat Ekiz, Fatih Büyükcam, Aynur Albayrak, Zeynep Ginis, Gülfer Öztürk, Sahin Coban, Engin Ucar, Oskay Kaya, Osman Yüksel, Sedat Caner, Tuncay Delibasi; „Effects of urtica dioica extract on experimental acute pancreatitis model in rats”

Zabit Yener, Ismail Celik, Fatma Ilhan, Ramazan Bal;”Effects of Urtica dioica L. seed on lipid peroxidation, antioxidants and liver pathology in aflatoxin-induced tissue injury in rats”